طول هر دوره بارداری معمولا 40 هفته می باشد.نوزاد نارس به نوزادانی اطلاق می شود که پیش از هفته 37 بارداری متولد می شوند. این نوزادان به دلیل تولد زودهنگام ممکن است با مشکلات و چالش های متعددی مواجه شوند.در این مقاله به بررسی علل، عوارض و مراقبت های لازم برای نوزادان نارس خواهیم پرداخت.بسیاری از نوزادانی که قبل از هفته 32 به دنیا می آیند و نوزادانی که وزنشان کمتر از 2500 گرم باشد ،نوزاد نارس بوده و ممکن است برای تنفس کردن به مراقبت نیاز داشته باشند.هر چه نوزاد زود تر متولد شود،جثه کوچکتری دارد و اندازه سر او به نسبت بزرگ تر است و چربی کمتری زیر پوست و در بدن خود داردو به همین علت پوست چروکیده به نظر می رسد.پوست نوزاد نارس به علت داشتن چربی کمتر،شفاف تر به نظر می رسد و عروق به خوبی مشخص هستند.در نوزادان بسیار نارس،پوست حالت ژلاتینی دارد.بین هفته های 28 تا 36 جنین موهایی روی شانه ها و پشت کمر خود دارد.گوش های نوزاد نارس نرم هستند و غضروف های آن تشکیل نشده و شکل نگرفته اند.فقط بعد از 28 هفته گوش خارجی شروع به سفت شدن و غضروفی شدن می کند.پوست نوزاد نارس نازک،شکننده و درخشان است.رنگ پوست نوزادان نارس به اتفاقاتی که در زیر پوست می افتد بستگی دارد.دست ها و پا های نوزادان نارس اغلب باریک و دراز به نظر می رسد.بازو ها و ساق پاها به نظر خیلی لاغرهستند،چون فاقد بافت چربی می باشندو در بیشتر موارد صاف بوده و خمیده نیستند.دستگاه تناسلی نوزاد ممکن است رشد نیافته و حتی عجیب به نظر برسد که با گذشت زمان به طور طبیعی رشد خواهد کرد.
چرا نوزادان زودتر از موعد به دنیا می آیند:
تولد نوزاد نارس می تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیوفتد
- 1.مشکلات پزشکی مادر: مشکلات دهانه ی رحم مانند ضعف رحم در نگه داری وزن،فشار خون بالا،دیابت بارداری، عفونت
- 2.عوامل سبک زندگی:مصرف سیگار،الکل و یا مواد مخدر و دارو ها
- 3.مشکلات بارداری:حاملگی چند قلویی ،شرایط پزشکی خاص مادر مانندپره اکلامپسی،پارگی زودرس غشاهای جنینی،مشکلات جفت مانند نارسایی جفت،مادر با سابقه زایمان زودرس
- 4.عوامل اجتماعی:استرس،فقر، عدم دسترسی به مراقبت های بهداشتی
نشانه های زایمان زودرس:
- انقباضات رحم
- پاره شدن کیسه آب
- تغییر در ترشحات واژن
- کاهش ناگهانی حرکات جنین
- فشار در ناحیه لگن
- کرامپ های شکمی،اسهال،تهوع یا استفراغ
بیماری هایی ک ممکن است نوزادان نارس به آن مبتلا شوند:
- مشکلات تنفسی:ریه های نارس آن ها ممکن است به خوبی توسعه نیافته باشد که منجر به بیماری های تنفسی مثل سندرم زجر تنفسی شود:
- بیماری های قلبی: این مشکلات در نوزادان نارس سه برابر بوده است.مشکلات قلبی در نوزادان نارس به اختلالات و نواقص ساختاری در قلب اشاره دارد که شامل نقص های مادرزادی قلب ،نارسایی قلبی و یا فشار خون بالا در ریه ها(پر فشاری ریوی)مواجه شوند.
- مشکلات دستگاه گوارش: مشکلات گوارشی در نوزادان نارس به اختلالات و یا عوارضی اشاره دار که به دلیل عدم تکامل کامل سیستم گوارشی در این نوزادان ایجاد می شود.این مشکلات می توانند شلمل نارسایی در جذب مواد غذایی، ریفلاکس معده ،کولیک(درد شمی) و سندرم روده کوتاه باشد.
- یرقان :نوعی اختلال کبدی است که باعث افزایش بیلی روبین در خون می شود.علامت اصلی این بیماری زرد شدن پوست و چشم و خارش پوست است.این اختلال واگیردار نیست و قابل درمان است اما در صورت عدم درمان می تواند خطرناک و حتی کشنده باشد.
- کم خونی : کم خونی در نوزاد نارس به وضعیتی اطلاق می شود که در آن تعداد گلبول های قرمز خون یا هموگلوبین کمتر از حد نرمال است.این وضعیت معمولا به دلیل کمبود آهن، عدم تولید کافی گلبول های قرمز، و یا از دست دادن خون رخ می دهد.نوزادان نارس به دلیل عدم تکامل کافی مغز استخوان و زخایر آهن بیشتر در معرض کم خونی قرار دارند.علایم شامل رنگ پریدگی ،خستگی و کاهش فعالیت است و نیاز به تشخیص و درمان سریع دارد.
- عفونت: سیستم ایمنی ضعیف آن ها باعث افزایش خطر عفونت می شود.
- مشکلات تغذیه: نوزادان نارس ممکن است نتوانند به خوبی شیر بخورند و نیاز به تغذیه از طریق لوله داشته باشند.
- نقص های عصبی:خطر ابتلا به مشکلات عصبی و رشدی در آینده نوزادان نارس بیشتر است.
مراقبت از نوزادان نارس:
1-مراقب در NICU: اگر نوزاد نارس به دنیا می آورید،احتمالا نوزاد شما باید در یک مرکز مراقبت ویژه در بیمارستان بماند.برخی از نوزادان نارس باید زمانی را در واحدی بگذرانند که پرستاران و پزشکان از نزدیک سلامت آن ها را شبانه روز پیگیری کنند.به این واحد مراقبت های ویژه نوزادان(NICU) می گویند.
2-تغذیه مناسب:تغذیه با شیر مادر یا فرمولای مناسب برای تامین نیاز های تغذیه آن ها ضروری است.تغذیه با شیر مادر آنقدر مهم است که در فعالیت های ملی و بین المللی مورد توجه می باشد.توصیه می شود مادر در دوران بارداری به همراه همسرش توسط پزشک کودکان ویزیت شده و درباره فواید شیر مادر در سلامت کودک ذهن مادر آماده شود تا در تغذیه فرزندش موثر باشد.همچنین باید از برجسته بودن نوک سینه مادر اطمینان حاصل شود .آکادمی طب کودکان آمریکا در بیانیه خود می گوید همه ی نوزادان نارس باید شیر مادر خود را دریافت کنند.نوزادانی که پیش از موعد به دنیا می آیند زمانی که از شیر مادر تغذیه می کنند کمتر به عفونت های بیمارستانی و عوارض گوارشی مبتلا میشوند.
3-حمایت عاطفی:تماس پوست به پوست(کانگرو) و ارتباط عاطفی با والدین می تواند به رشد و توسعه نوزاد کمک کند.
4-پایش مداوم:نظارت بر رشد و توسعه نوزاد و انجام آزمایشات لازم برای تشخیص مشکلات زودهنگام اهمیت دارد.
پیش بینی آینده:
با وجود چالش هایی که نوزادان نارس با آن مواجه هستند ، بسیاری از آن ها با مراقبت های مناسب و پیشرفت های پزشکی توانسته اند به خوبی رشد کنند و زندگی سالمی داشته باشند. والدین باید از حمایت های روانی و اجتماعی بهره مند شود تا بتوانند این دوره دشوار را پشت سر بگذارند.
